Fitheid bevorderen bij kanker
Kanker is een verzameling van ziekten die worden gekenmerkt door ongecontroleerde celdeling en kan worden onderverdeeld in vormen van kanker die uitgaan van een orgaan (bv. darm- en borstkanker) en vormen van kanker die uitgaan van het bloed- of lymfesysteem (bv. leukemie). Kanker is levensbedreigend, maar de behandeling van veel kankervormen en daarmee ook de overlevingskans is de afgelopen decennia sterk verbeterd.
Klachten & gevolgen.
De meeste mensen ervaren vermoeidheid tijdens de behandeling. Bijna 30% blijft chronisch ernstig vermoeid. Ook emotionele problemen zoals
angst en depressie komen vaker voor bij mensen met kanker dan onder de algemene bevolking.
Kanker en de behandeling ervan hebben daarnaast een negatieve invloed op de lichamelijke fitheid en kunnen klachten aan het bewegingsapparaat (spieren, gewrichten en zenuwen) veroorzaken.
Deze klachten maken het moeilijker om te bewegen en te sporten. Overlevenden van kanker zijn relatief vaak inactief. Deze inactiviteit
kan de afgenomen fitheid en vermoeidheid verder versterken, en het risico op hart- en vaatziekten en andere chronische aandoeningen verhogen.
Fysiotherapeutische behandeling (gericht op fitheid).
Na de medische behandeling van kanker zijn trainingsinterventies vooral gericht op het optimaliseren van het activiteitenniveau en maatschappelijke
participatie, en op gezondheidsbevordering. Onderdeel daarvan is dat patiënten worden geadviseerd te voldoen aan de algemene normen voor gezond bewegen. Als die normen niet behaald worden, of het lukt patiënten niet om op het door hen gewenste niveau lichamelijk actief te zijn, kan fysiotherapie ingezet worden om de barrières (zoals inspanningscapaciteit, bewegingsvaardigheid, eigen effectiviteit (‘self-efficacy’), bewegingsangst en kennis) die dit in de weg staan te verminderen.
Onderzoek bij verschillende vormen van kanker heeft aangetoond dat trainingsinterventies tijdens de behandeling van kanker positief bijdragen
aan het beperken van vermoeidheid en andere symptomen, en behoud van fysieke fitheid. Er zijn ook aanwijzingen dat trainingsinter-
venties bijdragen aan succesvolle terugkeer naar werk, en het volbrengen van de chemotherapie zoals gepland.
Trainingsinterventies na de behandeling van kanker dragen bij aan een sneller en vollediger herstel in fysiek functioneren, vermoeid-
heid, en kwaliteit van leven en bij borstkanker zelfs op de overlevingskans. Interventies onder supervisie van de fysiotherapeut lijken effectiever dan interventies zonder supervisie.
Vergoeding.
Eerstelijns fysiotherapie bij kanker dient door de patiënt zelf betaald te worden of te worden vergoed vanuit de aanvullende verzekering. In enkele specifieke gevallen wordt de behandeling vanaf de 21e behandeling vergoed vanuit de basisverzekering.